Σήμερα γιορτάζουμε τους Τρείς Ιεράρχες.
Με την ονομασία Τρεις Ιεράρχες αναφέρονται τρεις άγιοι και Θεολόγοι της Ορθόδοξης Χριστιανικής Θρησκείας, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ο Βασίλειος ο Μέγας και ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός ή Θεολόγος.
Αναδείχθηκαν Πατέρες της Εκκλησίας και Άγιοι.
Η σοφία και η δράση τους, τούς έδωσε τον τίτλο των Μεγίστων Φωστήρων.
Στην Ελλάδα τιμώνται ως προστάτες της εκπαίδευσης και των γραμμάτων.
Καθένας βέβαια έχει τη δική του γιορτή, αλλά και τους τρεις μαζί τους γιορτάζουμε σήμερα 30 Ιανουαρίου.
Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος (349 – 407), γνωστός και ως Ιωάννης της Αντιόχειας, ήταν Έλληνας, Αντιοχέας ρήτορας, συγγραφέας. Γεννήθηκε στην Αντιόχεια της Συρίας μεταξύ 344 και 354. Έδρασε στην ίδια πόλη, αλλά και στην Κωνσταντινούπολη και τελικά πέθανε εκδιωγμένος από την αυτοκρατορική αυλή λόγω του αυστηρού ελέγχου που της ασκούσε.
Ο Μέγας Βασίλειος (330 – 379), γνωστός και ως Βασίλειος Καισαρείας ή απλώς Άγιος Βασίλειος, ήταν ελληνόφωνoς Καππαδόκης, επίσκοπος της Καισάρειας στην Καππαδοκία της χερσονήσου της Μικράς Ασίας. Υποστήριξε το Σύμβολο της Πίστεως και αντιτάχθηκε στις αιρέσεις των πρωτοχριστιανικών χρόνων, μεταξύ των οποίων και του Αρειανισμού (Αρειανική διαμάχη).
Ο Άγιος Γρηγόριος Ναζιανζηνός ο Θεολόγος (329 – 390), διατέλεσε Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως. Ο Γρηγόριος είχε σημαντικό αντίκτυπο στη διαμόρφωση της Τριαδικής Θεολογίας τόσο μεταξύ των Ελληνόφωνων όσο και με των Λατινόφωνων Θεολόγων και έγινε γνωστός ως «Τριαδικός Θεολόγος». Τα περισσότερα από τα έργα του επηρεάζουν τους σύγχρονους Θεολόγους, ειδικά όσον αφορά τα τρία Πρόσωπα της Αγίας Τριάδας.
Η εορτή των Τριών Ιεραρχών, καθιερώθηκε στην εκκλησία στα μέσα του 11ου αίωνα από τον Μητροπολίτη Ευχαΐτων Ιωάννη Μαυρόποδα, για να θέσει τέλος στην φιλονικία ανάμεσα σε λόγιους και ενάρετους άνδρες στην Κωνσταντινούπολη, για το ποιος από τους τρείς Πατέρες ήταν ανώτερος. Η φιλονία αυτή μάλιστα είχε σαν αποτέλεσμα να διαιρεθούν τα πλήθη των Χριστιανών και άλλοι ονομάζονταν «Ιωαννίτες», άλλοι «Βασιλείτες» και άλλοι «Γρηγορίτες».
Ο εκπαιδευτικός χαρακτήρας της εορτής των Τριών Ιεραρχών καθιερώθηκε στις 9 Αυγούστου του 1841 από το ακαδημαϊκό συμβούλιο του Οθωνείου Πανεπιστημίου (νυν Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών) και η θεσμοθέτηση της εορτής ως εκπαιδευτικής, θα πραγματοποιηθεί το 1911 όταν το Πανεπιστήμιο θα αποκτήσει τον καινούργιο οργανισμό του και μέσα σε αυτόν θα προσδιορίσει και τις εορτές του.
